ร่วมสืบสานประเพณีสงกรานต์มอญ สังขละบุรี กับการสรงน้ำพระผ่านรางกระบอกไม้ไผ่ ที่เป็นเอกลักษณ์ ไม่เหมือนใคร!

สวัสดีปีใหม่ไทยค่ะทุกคน! ขอเริ่มประเดิมบทความแรกของ Pira Pira ‘s story กับทริป ” สงกรานต์ สังขละบุรี ” ที่ จังหวัดกาญจนบุรี

หลังจากที่ได้อ่าน รีวิวท่องเที่ยว สังขละบุรี มาอย่างมากมาย และรู้สึกอยากเที่ยวมานาน แต่ไม่มีโอกาสได้ไปจริงๆ สักที คราวนี้เป็นโอกาสสำคัญที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ภูมิภาคภาคกลาง ชวนไปเที่ยวพอดี

ไฮไลท์สำคัญของทริปนี้ก็คือ ประเพณีสงกรานต์สังขละบุรี ที่ วัดศรีสุวรรณ นั่นเองค่ะ

วัดศรีสุวรรณ อ.สังขละบุรี จ.กาญจนบุรี

วัดศรีสุวรรณ 
ตั้งอยู่ที่ ตำบลหนองลู อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี

วัดศรีสุวรรณ ที่เราสามารถแวะเข้าไปเที่ยวชมและทำบุญในปัจจุบันนี้ เป็นวัดศรีสุวรรณที่สร้างขึ้นใหม่ โดยวัดศรีสุวรรณดั้งเดิมนั้น สร้างอยู่ในพื้นที่ของชุมชนบ้านวังกะในอดีต ซึ่งต่อมาเมื่อมีการสร้างเขื่อนวชิราลงกรณ หรือ เขื่อนเขาแหลมขึ้นเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า ทำให้น้ำท่วมพื้นที่ชุมชนเดิม จึงต้องย้ายวัดศรีสุวรรณมาอยู่ ณ ตำแหน่งปัจจุบันแทน

(บทความต่อไป จะพาทุกคนไปเที่ยววัดศรีสุวรรณดั้งเดิมที่จมน้ำอยู่ภายในอ่างเก็บน้ำเขื่องวชิราลงกรณกันนะคะ)

 

ประเพณีสงกรานต์ วัดศรีสุวรรณ

เข้าร่วมประเพณีสงกรานต์ และการสรงน้ำพระผ่านรางกระบอกไม้ไผ่ที่นำมามัดรวมต่อกัน (Monks bathing rite through bamboo rail) ซึ่งวิธีการสรงน้ำพระแบบนี้ เป็นประเพณีที่สืบสานมาอย่างยาวนาน และถือเป็นเอกลักษณ์ที่มีเฉพาะที่อำเภอสังขละบุรีเท่านั้น

รูปรางน้ำ

พิธีสรงน้ำพระที่สังขละบุรีจะจัดขึ้นในวันที่ 15 เมษายน ของทุกปี โดยมีการนำรางกระบอกไม้ไผ่หรือท่อน้ำมาตั้งเอาไว้ แล้วต่อท่อส่งตรงมารวมกันที่รางตรงกลาง ซึ่งต่อตรงไปยังแคร่พร้อมฉากกั้นที่ทำมาจากไม้ไผ่ เมื่อถึงเวลาสรงน้ำพระ พระสงฆ์แต่ละรูปจะเดินมานั่งที่แคร่ไม้ไผ่นี้ เพื่อให้ชาวบ้านเทน้ำลงในรางน้ำเพื่อสรงน้ำท่าน

นอกจากจะดูมีเอกลักษณ์แตกต่างจากวิธีการสรงน้ำพระที่อื่นแล้ว ยังช่วยให้ชาวบ้านจำนวนมากสามารถร่วมสรงน้ำพระพร้อมกันได้ทีละจำนวนมากๆ ใช้เวลาในการทำพิธีเพียงไม่นาน ทั้งรวดเร็ว สนุกสนาน และสื่อให้เห็นถึงความร่วมแรงร่วมใจของชาวบ้านอีกด้วย

เจ้าอาวาสจะเริ่มสรงน้ำก่อนเป็นรูปแรกก่อน โดยท่านจะเดินจากกุฏิ เมื่อท่านสรงน้ำเสร็จ ก็มาถึงช่วงเวลาที่ถือว่าเป็นไฮไลท์ของพิธีนี้คือการให้พระสงฆ์เดินเหยียบไปบนหลังของผู้คนที่นอนเรียงต่อกัน (Monks walk on people’s back) เพื่อความเป็นสิริมงคล และเพื่อระลึกถึงพุทธชาดกตอนที่พระพุทธเจ้าเสวยชาติเป็นดาบส ชื่อสุเมธดาบส ในยุคของพระพุทธเจ้าทีปังกร

พุทธชาดกตอนที่พระพุทธเจ้าเสวยชาติเป็น “สุเมธดาบส” (ยุคของพระพุทธเจ้าทีปังกร)

สุเมธดาบส นอนลงบนพื้นโคลนเลน ให้พระพุทธเจ้าเดินเหยียบไปบนหลัง เพื่อไม่ให้เท้าของพระองค์ต้องเปื้อนโคลน พร้อมกับตั้งจิตปรารถนาอธิษฐานขอให้ตนสำเร็จเป็นพระพุทธเจ้าองค์หนึ่ง

พระพุทธเจ้าทีปังกรจึงพยากรณ์ไว้ว่า
“…ในอนาคตข้างหน้าสี่อสงไขยกำไรแสนกัป เธอจะเป็นพระพุทธเจ้าชื่อว่า โคดม …”

ชาวบ้านทั้งหลายก็จะมานอนเรียงรายเป็นแถวจากบริเวณที่สรงน้ำไปจนถึงกุฏิ เพื่อให้ท่านเดินเหยียบไปจนถึงกุฏิ ด้วยความเชื่อว่า พระสงฆ์ผู้ผ่านการสรงน้ำแล้วคือผู้ที่สะอาดบริสุทธิ์ จึงต้องมีการรองรับท่าน พาท่านไปส่งจนถึงกุฏิเพื่อไม่ให้ท่านเลอะดิน เลอะทราย

ก่อนที่จะตามมาด้วยพระรูปอื่นๆ ทีละ 2 รูป ผลัดกันมานั่งตรงกลาง อาบสายน้ำจากความตั้งใจของทุกคนที่หลั่งรินผ่านรางน้ำมารวมกันที่จุดศูนย์กลาง

 

::: ก่อพระเจดีย์ทรายสะเดาะเคราะห์ :::

หลังจากเสร็จสิ้นพิธิสรงน้ำพระแล้ว ในวันรุ่งขึ้นก็คือวันที่ 16 เมษายน จะมีการขนทรายเข้าวัด และก่อพระเจดีย์ทรายกัน ชาวบ้านก็จะร่วมแรงร่วมใจกันเหลาไม้ไผ่เป็นก้านยาวๆ ตัดไม้ระกำมาติดที่ปลายไม้ และตัดกระดาษสีสันสดใสสวยงามเป็นชิ้นรูปสามเหลี่ยม ขนาดเล็กบ้างใหญ่บ้างปะปนกันไป นำกระดาษและไม้ระกำมาติดลงบนก้านไม้ไผ่ให้เป็นธงที่สวยงาม สำหรับนำไปปักเพื่อประดับตกแต่งบนเจดีย์ทราย

ช่วยกันทำทีละอัน คนละไม้คนละมือ เพียงครู่เดียวก็ทำธงเสร็จไปหลายอันเลยค่ะ ถ้ารู้สึกเมื่อยก็ลุกขึ้นยืดเส้นยืดสาย ผลัดเปลี่ยนให้คนอื่นมานั่งทำบ้าง เป็นกิจกรรมเพลินๆ ให้นั่งทำแก้ร้อนในยามบ่ายได้เป็นอย่างดีเลยค่ะ

สาเหตุที่เลือกใช้ไม้ระกำมาติดตรงปลายไม้ เพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์ นำความทุกข์ระทมระกำใจให้พ้นไปจากชีวิต เพื่อก้าวเข้าอยู่ปีใหม่อย่างมีความสุข

นอกจากธงรูปทรงแบบนี้แล้ว ยังมีอุปกรณ์สำหรับใช้ปักบนเจดีย์ทรายอีกมากมายหลายแบบ ตามไปดูพร้อมกันที่ ตลาดวัดวังก์ ได้เลยค่ะ! ^____^

::: ช้อปปิ้งอุปกรณ์ทำบุญที่ ตลาดวัดวังก์ :::

 

แล้วพบกับบทความต่อไปนะคะ สังขละบุรีมีอะไรน่าสนใจอีกมากมายเลยค่ะ ^____^

ขอขอบคุณทริปที่แสนสนุกนี้จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ภูมิภาคภาคกลาง ร่วมกับ สมาคมส่งเสริมธุรกิจท่องเที่ยวไทย (สธทท.) ค่ะ

 

เว็บไซต์สำหรับอ่านเพิ่มเติม

ประวัติวัดศรีสุวรรณ (ใหม่)